از همان روزهای آغازین عکاسی، عکاسان پس از چاپ عکس برای نمایش آن، از قاب استفاده میکردند. قابها به تمرکز نگاه بیننده بر سوژهٔ عکس—یا بر کل تصویر—کمک میکنند.
چرا باید از قاببندی طبیعی در عکاسی استفاده کرد؟
چشم انسان دارای میدان دید طبیعی (FOV) حدود ۱۳۵ درجه است، بنابراین حتی هنگامی که مستقیم به چیزی نگاه میکنیم نیز بخش وسیعی از محیط را میبینیم؛ با این حال، آنچه دقیقاً به آن نگاه میکنیم در فوکوسِ ادراکی قرار میگیرد و هر آنچه اطراف آن باشد، بهظاهر خارج از فوکوس احساس میشود—هرچند از نظر فنی در همان صفحهٔ فوکوس قرار دارند. این همان توانایی ذاتی ما برای تمرکز بر چیزهای مهم است.
بهعنوان یک عکاس، استفاده از قابهای طبیعی در داخل عکس، به شما امکان میدهد از این تمایل ذاتی انسان برای تمرکز بر سوژه و نادیده گرفتن باقی عناصر بهره بگیرید. این تکنیک بخشی از پایهایترین قوانین عکاسی است و میتوان آن را هم در عکسهای یک تلفن همراه ساده و هم در تصاویر ثبتشده با دوربینهای حرفهای DSLR یا بدونآینه به کار گرفت.
اگر تازه شروع به یادگیری عکاسی کرده باشید، احتمالاً نصیحت مربوط به استفاده از «قاب در قاب» را شنیدهاید. قاببندی طبیعی مانند یک تونل بصری عمل میکند که نگاه بیننده را به سمت سوژه هدایت میکند. اگر این تکنیک همراه با رنگهای مکمل استفاده شود—بهطور مثال قاب با یک رنگ و سوژه با رنگ مکمل آن—نتیجهٔ بصری بسیار چشمگیرتر خواهد بود. این روش همچنین میتواند عناصر مزاحم را کماهمیت جلوه دهد یا بخشهای کمجذابیت را بهطور ظریفی پنهان کند.
بهطور خلاصه، قاببندی طبیعی میتواند برای موارد زیر مفید باشد:
هدایت نگاه بیننده به سوژهٔ اصلی یا بخش مهم تصویر
کمک به تمرکز آسانتر چشم بر سوژه
کماهمیتکردن عناصر مزاحم یا کماهمیت
ایجاد ساختاری زیبا و چشمنواز در ترکیببندی
افزودن عمق بیشتر به تصویر
مشاهدهٔ قابهای طبیعی در محیط
برای استفاده از قاببندی طبیعی، تنها کافی است بهدنبال قابها در دنیای اطراف خود بگردید. قابها میتوانند از اشیای مصنوعی ساخته شوند—مانند پنجرهها و درها—یا از عناصر طبیعی—مانند شاخههای درختان یا فرمهای سنگی.
اگر در خانهٔ خود هستید، لازم نیست زیاد بگردید. کافی است از پنجرهای با چشمانداز مناسب به بیرون نگاه کنید؛ در همان لحظه قاببندی طبیعی را در عمل میبینید. اکثر پنجرهها قاب مستطیلی آشنا و کلاسیکی ایجاد میکنند. کافی است از فرد یا شیئی در بیرون پنجره عکس بگیرید تا قاب به شکل طبیعی شکل بگیرد.
این مثال دربارهٔ پنجره یک امکان دیگر را نیز مطرح میکند: اگر سوژه را جلوی پنجره قرار دهید و اجازه دهید قاب در پسزمینه قرار گیرد چه اتفاقی میافتد؟ این نیز نوعی قاببندی طبیعی است. انتخاب اینکه کدام را استفاده کنید کاملاً به شرایط، نور، موقعیت و نگاه هنری شما بستگی دارد—قاب لازم نیست بین شما و سوژه قرار داشته باشد.
بسیاری از عکاسان عروسی نیز از آینهها برای قاببندی طبیعی عکسهای عروس و داماد استفاده میکنند. از آنجا که بسیاری از این آینهها تزئینشدهاند، قابهای زیبا و چشمنواز ارائه میدهند. بهرهگیری هوشمندانه از محیط میتواند یک عکس خوب را به عکسی عالی تبدیل کند و تصاویر شما را از عکسهای معمولی متمایز سازد.
قابهای طبیعی میتوانند در شکلها و اندازههای مختلف باشند
چگونگی استفاده از اشیای محیط کاملاً به ذهن خلاق شما بستگی دارد. تمایل طبیعی ما جستجوی قابهای مستطیلی است، اما باید به دنبال قابهایی با اشکال متفاوت باشیم، بهخصوص اشکال قوی بصری مانند مثلث یا دایره.
همچنین ضروری نیست که قاب تمام چهار طرف سوژه را بپوشاند. شکلهای مقعر معمولاً فقط دو یا سه طرف قاب را تشکیل میدهند، اما همچنان حس قاببندی مشخص و قدرتمندی ایجاد میکنند. نمونههای شکلهای مقعر میتواند پلها، قوسهای معماری، یا حتی دو فرد باشد که چند قدم از هم فاصله دارند و دست یکدیگر را گرفتهاند و سوژه در میان آنها قرار گرفته است.
هنگامی که در خیابانهای شهر قدم میزنید، میتوانید دوربین را رو به آسمان بگیرید و از خورشید یا یک هواپیما بهعنوان سوژه عکس بگیرید، درحالیکه ساختمانهای بلند نقش قاببندی طبیعی را بازی میکنند و نگاه بیننده را به سمت سوژه هدایت میکنند. فرم خطی ساختمانها نیز عنصر خطوط هدایتکننده را تقویت میکند.
ضروری نیست قاب طبیعی تمام طول و عرض عکس را اشغال کند. برای مثال، اگر از یک هواپیما یا پرنده از میان حلقهٔ یک حلقهٔ بسکتبال عکس بگیرید، ممکن است فقط بخش کوچکی از تصویر شامل حلقه و سوژه باشد، اما همان بخش کوچک باز هم بیننده را از طریق فرم دایرهای به سمت سوژه هدایت میکند.
استفادهٔ مؤثر از قاب طبیعی بسیار مهم است، زیرا استفادهٔ نادرست میتواند به تصویر آسیب بزند. قاب مناسب زمانی بیشترین تأثیر را دارد که حضور آن برای بیننده بیش از حد واضح یا مزاحم نباشد. این تکنیک زمانی بهترین نتیجه را میدهد که میان سوژه و عنصر قابکننده یک ارتباط معنایی یا بصری وجود داشته باشد. برای نمونه، طاق سنگی که خیابان سنگفرش را قاب میگیرد یا صحنهٔ اسکله که از طریق دریچهٔ دایرهای یک کشتی ثبت شده باشد.
محو کردن قاب طبیعی—چه هنگام عکاسی و چه در مرحلهٔ پسپردازش—میتواند به کمرنگ کردن نمایش قاب کمک کند، مخصوصاً زمانی که قاب بهتنهایی ارزش بصری خاصی ندارد. اگر از دوربینهای حسگر بزرگ مانند DSLR استفاده میکنید، داشتن فاصلهٔ زیاد میان سوژه و قاب و انتخاب دیافراگم باز میتواند قاب را بهطور مؤثر محو کند.
همچنین میتوان با نزدیک شدن به یک جسم و عکاسی از میان آن، قابهای محوشده خلق کرد.
استفاده از کنتراست میان قاب و مرکز توجه نیز روش مؤثری است. معمولاً قاب را در نوردهی پایینتر یا کاملاً تاریک نگه میدارند و سوژه را با نور مناسب روشن میکنند. این کار به قاببندی طبیعی قدرت بیشتری میدهد و ترکیببندی را تقویت میکند.
چند قاب طبیعی به ترکیببندیهایتان اضافه کنید
قاببندی طبیعی—یا استفاده از قاب در قاب—میتواند ابزاری بسیار قدرتمند برای ارتقای ترکیببندی و افزایش خوانایی بصری عکسهای شما باشد. اگر مقابل صحنهای «بیروح» قرار گرفتهاید، استفاده از قاب طبیعی میتواند عمق، ریتم و جذابیت بیشتری به آن ببخشد.
اما به یاد داشته باشید: نمک کم غذا را خوشطعم میکند، اما استفادهٔ زیاد آن کل غذا را خراب میکند. قاببندی طبیعی نیز دقیقاً همینگونه است—باید به اندازه و هوشمندانه استفاده شود، نه افراطی.
تهیه و تنظیم : اطمینان | نمایندگی دوربین سونی
