دوربین Sony A7R V یکی از پیشرفته‌ترین و دقیق‌ترین دوربین‌های فول‌فریم جهان است که نه‌تنها در زمینه‌ی وضوح و جزئیات تصویر، بلکه در فناوری فوکوس خودکار نیز تحولی اساسی ایجاد کرده است. این دوربین از نسل جدید سیستم فوکوس مبتنی بر هوش مصنوعی سونی بهره می‌برد که توانایی تشخیص سوژه، پیش‌بینی حرکت و قفل کردن فوکوس بر روی چشم انسان را با دقتی بی‌سابقه فراهم می‌کند.

 

برای عکاسان پرتره، که بخش عمده‌ی کیفیت تصویر وابسته به دقت فوکوس بر روی چشم و چهره است، تسلط بر تنظیمات فوکوس خودکار A7R V به معنای دستیابی به بالاترین استاندارد حرفه‌ای در کنترل تصویر است. در این مقاله، به‌صورت تحلیلی و گام‌به‌گام بررسی می‌کنیم که چگونه باید تنظیمات فوکوس خودکار در Sony A7R V را برای عکاسی پرتره تنظیم کرد تا بهترین نتیجه ممکن به دست آید.
 

ساختار فوکوس خودکار در A7R V و عملکرد هوش مصنوعی
 

A7R V از سیستم فوکوس خودکار Hybrid AF با 693 نقطه‌ی فوکوس فازی بهره می‌برد که تقریباً کل سطح سنسور را پوشش می‌دهد. این سیستم با پردازشگر قدرتمند BIONZ XR و واحد پردازش هوش مصنوعی جدید، قادر است سوژه را نه تنها از روی چهره بلکه از روی فرم بدن، حالت سر، یا حتی جهت نگاه تشخیص دهد.
 

این فناوری که به نام AI Subject Recognition شناخته می‌شود، برای نخستین بار در سری R با چنین عمقی معرفی شده است. به‌ویژه در پرتره‌نگاری، این سیستم می‌تواند به صورت مداوم فوکوس را روی چشم سوژه قفل کند، حتی اگر او سر خود را بچرخاند یا برای لحظه‌ای از قاب خارج شود. هوش مصنوعی دوربین از اطلاعات یادگیری ماشین بهره می‌گیرد تا در موقعیت‌های دشوار، مانند نور کم یا حرکات سریع، همچنان نقطه‌ی فوکوس را روی چشم حفظ کند.
 

انتخاب حالت فوکوس مناسب برای پرتره
 

در منوی Focus Mode، چهار گزینه‌ی اصلی وجود دارد: AF-S (تک‌فوکوس)، AF-C (فوکوس پیوسته)، DMF (فوکوس ترکیبی دستی و خودکار)، و MF (کاملاً دستی). برای عکاسی پرتره، به‌ویژه در محیط‌های باز یا هنگام عکاسی از سوژه‌های در حال حرکت، حالت AF-C بهترین گزینه است. در این حالت، فوکوس به‌طور مداوم به‌روزرسانی می‌شود و در صورت حرکت چهره یا چشم، سیستم به‌صورت خودکار فوکوس را دنبال می‌کند.

اما در پرتره‌های استودیویی یا زمانی که سوژه ثابت است، حالت AF-S عملکردی دقیق‌تر ارائه می‌دهد. فوکوس یک‌بار انجام می‌شود و تا فشردن دکمه‌ی شاتر تغییری نمی‌کند. در بسیاری از موارد، حرفه‌ای‌ها از ترکیب AF-C و Eye AF استفاده می‌کنند تا دقت قفل شدن روی چشم با پویایی فوکوس پیوسته تلفیق شود.
 

فعال‌سازی و تنظیم Eye AF
 

کلید اصلی موفقیت در پرتره‌نگاری با دوربین‌های سونی، استفاده از Eye AF است. در A7R V این قابلیت به سطح کاملاً جدیدی ارتقا یافته و اکنون نه‌تنها چشم انسان، بلکه حیوانات و حتی پرندگان را نیز تشخیص می‌دهد. برای عکاسی پرتره، باید حالت تشخیص سوژه روی Human تنظیم شود.
 

از مسیر Menu → Focus → Subject Recognition، گزینه‌ی Human را انتخاب کنید و سپس در بخش Eye AF Settings تعیین کنید که سیستم روی کدام چشم فوکوس کند: Auto، Right Eye، یا Left Eye. حالت Auto به‌صورت هوشمند بین چشم‌ها جابه‌جا می‌شود، اما برای پرتره‌های کنترل‌شده در استودیو، بهتر است چشم سمت دوربین (معمولاً راست) انتخاب شود تا تمرکز عمق میدان روی نقطه‌ی اصلی بیننده قرار گیرد.
 

برای فعال‌سازی سریع Eye AF هنگام عکاسی، توصیه می‌شود یکی از دکمه‌های قابل برنامه‌ریزی (مثل C1 یا AF-ON) را به عملکرد Eye AF اختصاص دهید. با نگه داشتن این دکمه، دوربین به‌صورت خودکار چشم را تشخیص داده و فوکوس را قفل می‌کند.
 

تنظیم ناحیه‌ی فوکوس (Focus Area) برای پرتره
 

در منوی Focus Area، گزینه‌های مختلفی برای تعیین محدوده‌ی فوکوس وجود دارد. حالت Wide کل فریم را بررسی می‌کند و برای شرایط عمومی بسیار مناسب است، زیرا سیستم هوش مصنوعی خودش چشم را پیدا می‌کند. اما برای کنترل دقیق‌تر، حالت Flexible Spot (Small) پیشنهاد می‌شود. این حالت به شما امکان می‌دهد نقطه‌ای خاص را روی چهره انتخاب کنید تا دوربین فقط در همان محدوده به دنبال چشم یا چهره بگردد.
 

در صحنه‌هایی با چند نفر، مثلاً پرتره‌های گروهی، حالت Zone AF مفیدتر است. در این حالت، یک ناحیه‌ی بزرگ از فریم انتخاب می‌شود و دوربین سوژه‌های داخل آن ناحیه را بررسی می‌کند. با این روش احتمال اشتباه در فوکوس بر روی فرد اشتباه کاهش می‌یابد.
 

A7R V همچنین گزینه‌ی Tracking: Flexible Spot را ارائه می‌دهد که یکی از قدرتمندترین حالت‌های فوکوس در این نسل است. در این حالت، کافی است یک‌بار روی سوژه فوکوس کنید؛ سپس دوربین با استفاده از هوش مصنوعی مسیر حرکت او را در سراسر کادر دنبال می‌کند و فوکوس را حفظ می‌نماید. این گزینه برای پرتره‌های خیابانی یا موقعیت‌های پویا مانند عکس‌های پرتحرک عروسی بسیار کاربردی است.
 

تنظیم حساسیت و سرعت فوکوس
 

یکی از ویژگی‌های کلیدی A7R V قابلیت کنترل دقیق رفتار سیستم فوکوس در دو پارامتر است: AF Transition Speed و AF Subject Shift Sensitivity. این دو پارامتر در منوی AF Tracking Sensitivity قرار دارند و تعیین می‌کنند دوربین با چه سرعتی و حساسیتی نسبت به تغییر سوژه واکنش نشان دهد.
 

در پرتره‌نگاری، معمولاً هدف حفظ فوکوس نرم و تدریجی است؛ بنابراین بهتر است Transition Speed روی مقدار پایین‌تر (مانند 2 یا 3) تنظیم شود تا تغییر فوکوس بین چشم‌ها یا حرکات سر طبیعی‌تر به نظر برسد. در مقابل، در صحنه‌هایی که سوژه ممکن است ناگهانی بچرخد، افزایش مقدار Sensitivity به 4 یا 5 کمک می‌کند که سیستم سریع‌تر سوژه‌ی جدید را تشخیص دهد.
 

این قابلیت به‌ویژه در فیلم‌برداری پرتره‌ای اهمیت دارد، چون تغییر ناگهانی فوکوس می‌تواند حس مصنوعی ایجاد کند. در عکاسی ثابت، کنترل این تنظیم باعث می‌شود حتی اگر سوژه اندکی حرکت کند، فوکوس به‌صورت هوشمند حفظ شود.
 

استفاده از Focus Peaking و Magnifier برای بررسی دستی
 

اگرچه سیستم فوکوس خودکار A7R V بسیار دقیق است، اما در شرایط نوری خاص یا هنگام استفاده از لنزهای با عمق میدان بسیار کم، بهتر است کنترل نهایی فوکوس به‌صورت دستی بررسی شود. در منوی فوکوس می‌توانید گزینه‌ی Focus Peaking را فعال کنید تا هنگام فوکوس دستی، لبه‌های واضح سوژه با رنگی مشخص (قرمز، زرد یا سفید) نمایش داده شوند. این ویژگی برای اطمینان از فوکوس دقیق بر روی مژه‌ها یا چشم در پرتره‌های کلوزآپ بسیار مفید است.
 

علاوه بر آن، با استفاده از دکمه‌ی Focus Magnifier می‌توان ناحیه‌ی فوکوس را تا 11 برابر بزرگ‌نمایی کرد و جزئیات دقیق نقطه‌ی فوکوس را بررسی نمود. عکاسان حرفه‌ای معمولاً پس از فوکوس خودکار، با کمک Magnifier صحت فوکوس را تأیید می‌کنند، به‌ویژه زمانی که از دیافراگم‌های باز مانند f/1.2 یا f/1.4 استفاده می‌شود.
 

تعامل لنز با سیستم فوکوس
 

سیستم فوکوس A7R V بیشترین دقت را در ترکیب با لنزهای G Master سونی دارد. این لنزها از موتورهای خطی XD بهره می‌برند که با پردازشگر BIONZ XR هماهنگ بوده و انتقال فوکوس نرم و بی‌صدا انجام می‌دهند. برای عکاسی پرتره، لنزهایی مانند Sony FE 85mm f/1.4 GM، 50mm f/1.2 GM یا 135mm f/1.8 GM بهترین هماهنگی را با سیستم Eye AF دارند. در صورت استفاده از لنزهای غیر بومی (مانند سیگما یا تامرون)، عملکرد فوکوس ممکن است اندکی کندتر باشد، هرچند A7R V حتی با آن‌ها نیز عملکردی قابل‌قبول دارد.
 

کار با فوکوس در نور کم و موقعیت‌های دشوار
 

یکی از چالش‌های بزرگ در پرتره‌نگاری، فوکوس دقیق در نور کم یا در شرایطی است که کنتراست چهره پایین است. A7R V قادر است تا روشنایی منفی ۴ EV نیز فوکوس انجام دهد که برای عکاسی شب یا فضاهای تاریک بسیار قابل‌توجه است. در این موقعیت‌ها، فعال‌سازی AF Assist کمک می‌کند فوکوس دقیق‌تر انجام شود.
 

همچنین در محیط‌هایی با نور ترکیبی، توصیه می‌شود از حالت AF in Focus Priority استفاده شود تا دوربین شاتر را تنها زمانی فعال کند که فوکوس کامل انجام شده است. این کار مانع از ثبت تصاویر نرم یا خارج از فوکوس می‌شود.
 

ترکیب فوکوس با حالت‌های چهره‌پردازی
 

در عکاسی پرتره، فوکوس تنها بخشی از فرآیند است. دوربین A7R V علاوه بر فوکوس دقیق، امکانات نرم‌افزاری گسترده‌ای برای پردازش پوست، نور چهره، و رنگ دارد. استفاده از فوکوس خودکار در کنار تنظیمات Face Priority in Multi Metering تضمین می‌کند که دوربین نوردهی را بر اساس چهره تنظیم کند، نه کل صحنه. به این ترتیب، حتی در شرایطی که پس‌زمینه روشن یا تیره است، چهره سوژه همیشه نور مناسب خواهد داشت.
 

استفاده از My Menu برای کنترل سریع فوکوس
 

برای عکاسان پرتره حرفه‌ای، سرعت عمل هنگام عکاسی حیاتی است. منوی My Menu در A7R V به شما اجازه می‌دهد تنظیمات فوکوس پرکاربرد خود مانند Focus Mode، Focus Area، Subject Recognition و Eye AF را در یک صفحه جمع کنید. با این کار در جلسات عکاسی مختلف می‌توانید به‌سرعت میان حالت‌ها جابه‌جا شوید بدون آن‌که در منوهای متعدد جستجو کنید.
 

تمرین و تسلط بر رفتار سیستم فوکوس
 

سیستم فوکوس A7R V به‌دلیل پیچیدگی و هوشمندی بالا نیاز به شناخت تجربی دارد. برای تسلط کامل، باید در موقعیت‌های گوناگون از آن استفاده کنید. عکاسی در محیط باز، نور مصنوعی، پرتره‌های متحرک و سوژه‌های ثابت، هرکدام رفتار متفاوتی از سیستم فوکوس را نشان می‌دهند. در طول زمان خواهید آموخت که چگونه با تغییر پارامترهایی مانند حساسیت و سرعت انتقال فوکوس، واکنش دوربین را با سبک عکاسی خود هماهنگ کنید.
 

نتیجه‌گیری نهایی
 

Sony A7R V با سیستم فوکوس خودکار مبتنی بر هوش مصنوعی، مرز میان فناوری و هنر را در عکاسی پرتره از میان برداشته است. توانایی تشخیص دقیق چشم، پیش‌بینی حرکت، و هماهنگی کامل با لنزهای G Master باعث شده این دوربین یکی از دقیق‌ترین ابزارها برای پرتره‌نگاری در جهان باشد. با این حال، دستیابی به بالاترین کیفیت مستلزم درک عمیق از تنظیمات فوکوس، شناخت رفتار سیستم در شرایط نوری مختلف، و تنظیم دقیق پارامترهای کلیدی مانند Eye AF، Focus Mode و Tracking Sensitivity است.
 

برای عکاسان تازه‌کار، توصیه می‌شود که تمرین‌های مکرر در موقعیت‌های واقعی انجام دهند تا رفتار سیستم را درک کنند. وقتی A7R V به‌درستی تنظیم شود، فوکوس آن به‌قدری دقیق خواهد بود که تقریباً هیچ خطایی در پرتره‌ها رخ نخواهد داد؛ چشمان سوژه همیشه واضح، زنده و پرجزئیات خواهند بود — همان نقطه‌ای که روح پرتره در آن نهفته است.


تهیه و تنظیم : اطمینان | نمایندگی دوربین سونی در ایران