نگاهی دقیق‌تر به لنز Sony FE 70-200mm F2.8 GM OSS II

سونی به‌تازگی از نسخه دوم لنز FE 70-200mm F2.8 GM OSS رونمایی کرده؛ نسخه‌ای ارتقاءیافته از یکی از اولین لنزهای سری G Master.
در حالی که نسخه‌ی اولیه این لنز کیفیت ساخت بالا، کنترل خوب و فوکوس خودکار سریعی داشت، اما از نظر کیفیت اپتیکی انتقاداتی به آن وارد بود. حالا به‌نظر می‌رسد سونی در طراحی نسخه‌ی جدید، تمام تلاش خود را کرده تا همه‌ی ضعف‌های گذشته را جبران کند.

در ظاهر بیرونی لنز تغییرات کوچکی دیده می‌شود، اما آنچه واقعاً اهمیت دارد، تغییرات داخلی لنز است. اپتیک جدید، پوشش‌های نوین، موتورهای فوکوس تازه و بهبودهای بیشتر باعث شده‌اند این لنز یکی از بهترین گزینه‌های موجود در بازار باشد.

ابعاد و وزن

در مقایسه با نسخه قبلی لنز 70-200mm F2.8 GM (در بالا)، مدل جدید دقیقاً همان ابعاد خارجی را دارد، اما وزن آن ۴۳۵ گرم (۱۵.۳ اونس) کمتر شده؛ یعنی تقریباً ۳۰ درصد کاهش وزن!
این کاهش وزن تجربه‌ی عکاسی بسیار راحت‌تری را مخصوصاً هنگام استفاده بدون گریپ باتری روی بدنه‌های فول‌فریم سونی فراهم می‌کند.

سونی این لنز را به‌عنوان سبک‌ترین زوم تله‌فوتوی ثابت با دیافراگم باز دنیا معرفی کرده است. این ادعا درست است و این لنز حتی از لنز جمع‌شونده 70-200mm F2.8 کانن برای مانت RF نیز سبک‌تر است.
البته اگر کاهش وزن برایتان اولویت اول است، لنز 70-180mm F2.8 تامرون حدود ۲۳۰ گرم سبک‌تر است، اما این لنز فاقد لرزشگیر داخلی است و به‌اندازه‌ی 200mm نمی‌رسد.

علاوه بر این، لنز جدید دارای چند دکمه کنترلی بیشتر نسبت به مدل قبلی است و حلقه‌ی فوکوس دستی آن نیز باریک‌تر شده تا جا برای این کنترل‌ها باز شود.

کنترل‌های خارجی – حلقه دیافراگم

مهم‌ترین تغییر بیرونی در لنز جدید، اضافه شدن حلقه دیافراگم اختصاصی است.

این حلقه از F2.8 تا F22 را پوشش می‌دهد و دارای علامت‌گذاری 1/3 استاپ است. همچنین گزینه‌ی ‘A’ نیز برای کسانی که می‌خواهند دیافراگم را از طریق دکمه‌های بدنه کنترل کنند، در نظر گرفته شده است.

با استفاده از یک سوییچ در سمت راست لنز، می‌توان انتخاب کرد که این حلقه به صورت کلیک‌دار (برای عکاسی) یا بدون کلیک (برای فیلم‌برداری بی‌صدا) عمل کند.

کاربرد سینمایی حلقه دیافراگم بدون کلیک

برای فیلم‌برداران حرفه‌ای، مخصوصاً کسانی که از دوربین‌های سری FX سونی با فیلتر ND متغیر استفاده می‌کنند، این حلقه یک ویژگی بسیار خاص دارد.
در این حالت، هنگام تغییر دیافراگم به صورت نرم و پیوسته، فیلتر ND به‌طور خودکار با آن هماهنگ می‌شود و بین 1/4 تا 1/128 استاپ نوری، جبران نوردهی می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تغییر عمق میدان بدون افت نوری و با نرمی کامل انجام شود.

به‌جای تغییر فوکوس برای جلب توجه به سوژه، می‌توان با باز کردن تدریجی دیافراگم، از عمق میدان زیاد به عمق میدان کم رفت و سوژه را با پس‌زمینه تار جدا کرد. این تکنیک، افکت خلاقانه و زیبایی ایجاد می‌کند.

کنترل‌های جانبی – سوییچ‌های اضافی

در سمت چپ لنز، مقابل سوییچ کلیک حلقه دیافراگم، مجموعه‌ای از کنترل‌ها قرار دارد:

• سوییچ استاندارد AF/MF (تغییر بین فوکوس خودکار و دستی)
• سوییچ Full Time DMF: وقتی فعال باشد، کاربر حتی در حین فوکوس خودکار نیز می‌تواند حلقه فوکوس را بچرخاند و فوکوس را به‌صورت دستی اصلاح کند.
• سوییچ محدودکننده فوکوس (Focus Limiter)
• سوییچ OSS برای فعال/غیرفعال کردن لرزشگیر نوری
• سوییچ Mode برای تعیین نوع عملکرد لرزشگیر
• سوییچ Iris Lock برای قفل کردن حلقه دیافراگم روی گزینه ‘A’، مخصوص کسانی که از کنترل دیافراگم از طریق بدنه استفاده می‌کنند.

المنت جلویی لنز

در قسمت جلوی لنز، دهانه‌ی فیلتر 77 میلی‌متری قرار دارد و سطح جلویی لنز با پوشش فلورین پوشیده شده تا در برابر گرد و غبار، چربی و اثر انگشت مقاومت داشته باشد. همچنین دهانه‌ی قفل شونده‌ی هود (هود لنز) هم در این قسمت مشخص است که برای باز کردنش باید دکمه‌ای فشار داده شود.

سونی اعلام کرده که مقاومت این لنز در برابر گرد و غبار و رطوبت نسبت به مدل قبلی به‌طور قابل توجهی بهتر شده. تمام درزها به خوبی آب‌بندی شده‌اند، دکمه‌ها و سوییچ‌ها دارای واشرهای لاستیکی سیلیکونی هستند و در قسمت مانت (اتصال به دوربین) هم یک حلقه لاستیکی برای درزگیری قرار دارد.

طراحی اپتیکی

این لنز شامل ۱۷ المنت در ۱۴ گروه است. یک المنت بسیار کروی (Extreme Aspherical یا XA) که در تصویر نارنجی‌رنگ نمایش داده شده، به کنترل انحرافات مرتبط با فاصله کمک می‌کند. همچنین یک المنت ED (با پراکندگی کم) که شکل کروی دارد و در مرکز تصویر به رنگ آبی تیره مشخص شده، هر دو نوع انحراف کروی و کروماتیک را کاهش می‌دهد.

کنترل انحراف کروی (Spherical Aberration) باعث می‌شود پرتوهای نوری که از لبه لنز وارد می‌شوند، در همان صفحه‌ای کانونی شوند که پرتوهای مرکزی یا محوری (Paraxial Rays) متمرکز می‌شوند. اگر این پرتوها در صفحات متفاوتی فوکوس شوند، تصویر نهایی مات خواهد بود. نتیجه نهایی این طراحی اپتیکی، تصویری بسیار شارپ است.

همچنین یک المنت کروی دیگر هم به رنگ بنفش در تصویر دیده می‌شود. این سه المنت خاص با هم کار می‌کنند تا انحرافات را سرکوب کرده و قدرت تفکیک بالا در تمام کادر، حتی در بازترین دیافراگم (F2.8) مخصوصاً در فاصله‌ی 200 میلی‌متر، ارائه دهند.

انحراف کروماتیک جانبی (Lateral CA)

دو المنت Super ED (به رنگ خاکستری در جلو لنز) و دو المنت ED معمولی (به رنگ سبز) کمک می‌کنند تا هم انحراف کروماتیک جانبی و هم طولی کاهش یابد. در نمونه‌های اولیه‌ای که با این لنز عکاسی شده، مقدار این انحراف بسیار ناچیز بوده.

در فاصله‌ی 70 میلی‌متر، مقدار کمی از حاشیه‌های سبز/بنفش در گوشه‌ها مشاهده شده (حداکثر ۳ پیکسل در سنسور ۵۰ مگاپیکسلی)، ولی در فاصله‌ی 200 میلی‌متر این مقدار به ۱ تا ۲ پیکسل می‌رسد که به راحتی با پروفایل اصلاح لنز یا حتی به‌طور خودکار در JPEG دوربین‌ها قابل حذف است.

برای درک بهتر: در چاپی با اندازه‌ی ۴۰ در ۶۰ اینچ، این مقدار حاشیه فقط حدود ۰.۲ تا ۰.۴ میلی‌متر خواهد بود!

انحراف کروماتیک طولی (Longitudinal CA)

این نوع انحراف معمولاً به صورت حاشیه‌های رنگی بنفش یا سبز در قسمت‌های جلو یا پشت نقطه‌ی فوکوس دیده می‌شود. خوشبختانه در این لنز تقریباً کاملاً حذف شده است. اگر به عناصر سفید رنگی که جلوی میله‌ی عمودی در تصویر هستند نگاه کنید، یا به عناصر فلزی خارج از فوکوس در پس‌زمینه دقت کنید، می‌بینید که هیچ گونه حاشیه رنگی در اطراف آن‌ها وجود ندارد.

فلر و گوستینگ (Flare & Ghosting)

نسخه‌ی دوم این لنز از پوشش ضدانعکاس جدید سونی به نام Nano AR Coating II بهره می‌برد که برای کاهش فلر (کاهش کنتراست) و گوستینگ (تصاویر تکراری از منابع نوری) طراحی شده. این دو پدیده به‌دلیل بازتاب نور از سطح المنت‌های داخلی ایجاد می‌شوند و در لنزهایی با المنت‌های زیاد، بیشتر به چشم می‌خورند.

پوشش Nano AR II به طور خاص برای المنت‌های بزرگ و با انحنای زیاد، مثل المنت‌های XA، طراحی شده است.

در نمونه‌های اولیه‌ای که بررسی شده، مشخص شده که گوستینگ در شرایطی دیده می‌شود که لنز بسته‌تر از دیافراگم F2.8 استفاده شود (مثلاً در F9). اما در دیافراگم‌های باز، گوست‌ها کم‌رنگ و نرم هستند.

بیشترین مقدار گوستینگ در فاصله‌ی 70 میلی‌متر دیده می‌شود. در 200 میلی‌متر و دیافراگم باز، تقریباً هیچ مشکلی از بابت گوستینگ وجود ندارد.

بوکه

بوکه (Bokeh) نقطه‌قوت نسخه‌های اولیه‌ی لنز ۷۰-۲۰۰ میلی‌متر F2.8 GM نبود. با وجود ادعای سونی در زمان معرفی برند G-Master مبنی بر اینکه می‌تواند دقت سطح عناصر XA را تا حد 1/100 میکرون کنترل کند تا بوکه‌ای نرم و بدون حلقه‌های پیازی ایجاد کند، برخی از نسخه‌های این لنز (و همچنین لنز ۲۴-۷۰ میلی‌متر F2.8 GM که هم‌زمان عرضه شد) دچار مشکلاتی مانند حلقه‌های پیازی شدید و بوکه‌هایی بودند که بیشتر به "دونات" شباهت داشتند!

سونی همچنان همان ادعا را در مورد کنترل دقت سطحی مطرح می‌کند، اما در سال‌های اخیر لنزهای پریمیوم زیادی تولید کرده که بوکه‌ی فوق‌العاده‌ای دارند و این لنز هم از این قاعده مستثنی نیست. نقاط نورانی فوکوس‌نشده (مثل انعکاس نور از سطوح براق) کاملاً از حلقه‌های پیازی و لبه‌های روشن خالی هستند و نتیجه‌اش بوکه‌ای نرم در پیش‌زمینه و پس‌زمینه است.

دیافراگم ۱۱ تیغه‌ای این لنز کمک می‌کند که دایره‌های بوکه حتی در هنگام بستن دیافراگم نیز گرد باقی بمانند و ظاهر نرم بوکه در f-number‌های کوچک‌تر هم حفظ شود.

با این حال، در دیافراگم باز (wide open)، افکت «چشم گربه‌ای» نسبتاً قابل توجه است (در این تصویر مشخص است)، اما تا دیافراگم f/4 تقریباً از بین می‌رود.

فوکوس خودکار (Autofocus)

نسخه‌ی اولیه‌ی لنز ۷۰-۲۰۰ میلی‌متر F2.8 GM در مقایسه با لنزهای مشابه دارای موتور حلقه‌ای USM، نسبتاً سریع‌تر فوکوس می‌کرد. این لنز دو گروه فوکوس مستقل داشت: یکی با موتور حلقه‌ای و دیگری با موتور خطی کار می‌کرد. اما از زمان معرفی لنزهای سری G-Master، سونی پیشرفت چشمگیری در سرعت فوکوس خودکار داشته، به‌ویژه با توسعه‌ی موتورهای خطی XD (مخفف Extreme Dynamic).

بنابراین خبر خوب این است که نسخه‌ی جدید این لنز به طور کامل با موتورهای خطی کار می‌کند. چهار موتور خطی XD دو گروه فوکوس «شناور» مستقل را کنترل می‌کنند (برای هر گروه دو موتور، مطابق تصویر بالا). تست‌های اولیه نشان می‌دهد که بهبود سرعت فوکوس بسیار چشمگیر بوده. سونی ادعا می‌کند که این اولین لنز تله‌زوم با دیافراگم باز است که از چهار محرک فوکوس خطی استفاده می‌کند (برای مقایسه، لنز ۵۰-۱۴۰ میلی‌متر F2.8 فوجی‌فیلم از سه موتور برای یک گروه فوکوس استفاده می‌کند، در حالی که لنزهای تله‌فوتوی کانن با مانت RF از دو موتور نانو USM برای دو گروه فوکوس مستقل استفاده می‌کنند).

سونی می‌گوید زمان دستیابی به فوکوس در این لنز نسبت به مدل قبلی چهار برابر سریع‌تر شده. همچنین، توانایی فوکوس در هنگام تغییر فاصله کانونی (زوم کردن) نیز نسبت به نسخه‌ی قبلی ۳۰٪ بهبود یافته است، که احتمالاً به دلیل طراحی بیشتر پار-فوکال بودن لنز است (یعنی حفظ فوکوس هنگام تغییر زوم).

تهیه و تنظیم : اطمینان | نمایندگی دوربین سونی در ایران